Mediation wordt zowel ingezet om een relatie te herstellen als om een relatie te verbreken. Bij het verbreken van een relatie moet gedacht worden aan echtscheidingsbemiddeling en de zogenaamde exit-mediations in arbeidsgeschillen. Bij een (echt)scheiding is het vaak zo dat partijen ook na de scheiding een relatie met elkaar houden, niet langer dan die van echtgenoten, maar nog wel die van ouders. Bij exit-mediations is het in het algemeen zo dat partijen in de toekomst geen enkele relatie meer met elkaar onderhouden. De reden om in dit soort gevallen toch voor mediation te kiezen, heeft veelal te maken met het feit dat partijen de relatie willen beëindigen op een manier die de emotionele en psychologische schade zo veel mogelijk beperkt. In situaties die als kenmerk hebben dat partijen hun relatie (deels) willen beëindigen, speelt de juridische context vaak een belangrijke rol.
Voorwaarden en uitgangspunten bij mediation.
Om een mediationtraject succesvol te laten verlopen, zijn er een aantal voorwaarden en uitgangspunten waar partijen en de mediator rekening mee moeten houden. Deze voorwaarden en uitgangspunten worden voorafgaand aan de mediation aan partijen tijdens het intakegesprek toegelicht. De belangrijkste (de vijf v’s) worden hieronder opgesomd:
- Vrijwilligheid
Partijen nemen deel aan de mediation op basis van vrijwilligheid. Op het moment dat zij geen vertrouwen meer in het proces of de mediator hebben, kunnen zij (eenzijdig) met de mediation stoppen zonder dat zij over dit besluit elkaar of de mediator verantwoording schuldig zijn; - Vertrouwelijkheid
Zaken die binnen de mediation besproken worden, zijn vertrouwelijk. Willen partijen over het besprokene buiten de mediation met anderen praten (bijvoorbeeld hun echtgenoot, een vriend, een leidinggevende, de vakbond) dan kan dit alleen als partijen dit elkaar toestaan. Ook de mediator is gehouden aan de vertrouwelijkheideis. De verslagen van mediationgesprekken zijn eveneens vertrouwelijk; - Veiligheid
Partijen moeten binnen de mediation in openheid met elkaar kunnen communiceren en moeten daarbij niet bang zijn dat uitspraken later tegen hen worden gebruikt. Binnen mediation geldt dat een mondelinge afspraak geen afspraak is; pas als de afspraken die gemaakt zijn, schriftelijk zijn vastgesteld en door partijen zijn ondertekend, kunnen partijen elkaar aan deze afspraken houden; - Verantwoordelijkheid
Partijen zijn en blijven zelf verantwoordelijk voor de manier waarop ze het conflict willen oplossen. De mediator geeft partijen de ruimte zelf besluiten te nemen met betrekking tot de vraag wat voor hen een aanvaardbare oplossing is. - Vertrouwen
Vertrouwen in de mediator is van groot belang voor het slagen van het mediationproces. De basis van het vertrouwen dat partijen in de mediator stellen, worden natuurlijk gelegd door zijn neutraliteit en zijn onafhankelijkheid. Daarnaast spelen persoonlijke eigenschappen natuurlijk een belangrijke rol. Je zou kunnen zeggen dat het moet klikken tussen partijen en mediator.
