Duidelijke werkafspraken kunnen een bedrijfsongeval voorkomen.
Nieuws week 17 – 2011
Als een werknemer een bedrijfsongeval overkomt, dient de werkgever aansprakelijk te worden gesteld. Het op deze situatie van toepassing zijnde artikel, artikel 7:658 BW, legt op de werkgever een verstrekkende verzorgplicht. Het arbeidsrecht biedt hier een vergaande bescherming aan de werknemer. Een situatie waarin de zorgplicht van de werkgever duidelijk uiteen wordt gezet, is onlangs aan de orde gekomen in een uitspraak van de kantonrechter te Utrecht.
Een werknemer is op 24 september 2003 tijdens zijn werkzaamheden een arbeidsongeval overkomen. De werknemer is met de hand bekneld geraakt tussen spoorstaven die met de vorkheftruck op elkaar werden gestapeld.
De kantonrechter beoordeelt de werksituatie als volgt.
De werkgever heeft het risico in het leven geroepen dat er onduidelijkheid in de communicatie tussen werknemers zou ontstaan. De werkgever heeft niet toegezien op het maken van duidelijk afspraken over de vraag wie de leiding had bij het stapelen van spoorstaven, wanneer de heftruckchauffeur de lepels van de heftruck kon laten zakken en welk gebaar als stopteken zou worden gehanteerd. Ook heeft de werkgever, indien dergelijke afspraken zouden zijn gemaakt, niet toegezien op het naleven van deze afspraken.
Van de werkgever mocht redelijkerwijs worden verwacht dat zij dergelijke werkvoorschriften zou geven. Daarbij moet de werkgever ook zich er bewust van zijn dat werknemers die dagelijks omgaan met machines, niet altijd alle voorzichtigheid in acht nemen.
De handeling waarbij de werknemer gewond is geraakt, is geen incidentele actie, maar een handeling die veelvuldig op het werk voorkwam. Het is gebleken dat tijdens deze handeling werknemers er een gewoonte van maken om tot op het laatste moment voor het plaatsen van de spoorstaven op de stapel, werkzaamheden te verrichten. (De werknemers moesten zogenaamd stophout plaatsen.) De werkgever had hierop moeten toezien op een zodanige wijze dat de werknemers zouden zijn gewaarschuwd voor het gevaar dat zij lopen. De kantonrechter oordeelt dat het plaatsen van het stophout een zeer specifiek soort werkzaamheid is onder risico verhogende omstandigheden waarop niet een algemene waarschuwing op zijn plaats is, maar een specifieke waarschuwing en specifiek toezicht.
De kantonrechter is van mening dat de werkgever niet voldaan heeft aan haar zorgplicht en dat derhalve zij aansprakelijk is voor de geleden schade.
Uit de wijze waarop de kantonrechter de situatie beoordeelt is duidelijk dat aan de zorgplicht niet zonder enige inspanning voldaan zal zijn. Een algemene waarschuwing is niet voldoende. Het ondertekenen van een verklaring bij aanvang van de overeenkomst of tijdens de overeenkomst, waarin de werknemer verklaart bewust te zijn van de gevaren die het werk met zich meebrengt, is niet voldoende. Het moge duidelijk zijn dat de werkgever actief toezicht houdt en voorzorgsmaatregelen neemt om bedrijfsongevallen te voorkomen. Daarbij moet ook in het oog worden gehouden dat een algemene waarschuwing niet voldoende is. De werkgever moet specifiek op de gevaren wijzen en dient nonchalant gedrag van de werknemer te voorkomen.
(Kantonrechter Utrecht, 13 april 2011, LJN BQ 4773.)
